Roszada - jak zmieniły się przepisy po 1972
Jednym z bardziej złożonych i ciekawych manewrów w szachach jest roszada. Pojęcie to na początku istnienia szachów było totalnie obce i kiedyś takiego ruchu w ogóle w zasadach nie było.
Z czasem stwierdzono, że przydałoby się wprowadzić jakiś manewr, który zabezpieczałby króla w dość prosty i szybki sposób. Oczywiście z czasem modyfikowano zasady związane z roszadą aż do szachów współczesnych i momentu jak wygląda to obecnie. A kiedy wprowadzono ostateczne modyfikacje w przepisach związanych z roszadą? Okazuje się, że nie tak dawno, bo lekko ponad 40 lat temu. Jak to możliwe?
Żeby wszystko było jasne wymieńmy sobie w skrócie zasady związane z roszadą:
1. Król ani wieża, którymi planujemy zrobić roszadę nie mogły wcześniej zrobić ruchu.
2. Król nie może być szachowany, stawać, ani przechodzić przez szachowane pole
3. Roszadę wykonujemy robiąc królem ruch o 2 pola w stronę wieży (zarówno hetmańskiej jak i królewskiej) po czym wieża przeskakuje w linii poziomej o jedno pole za króla.
To wszystko, prawda?
To spójrzmy na pozycję z diagramu.
Zadanie zostało opublikowane przez szachowego pasjonata Tima Krabbe w 1972 roku. Białe zaczynają i matują w 2 ruchach. Dorobienie hetmana nic nie daje bo 1...Kg2 i mata nie będzie.
Wygrywa zatem 1.e8=W! z ideą 1...d4 2.O-O! mat.
A jak wygrywamy po 1.e8=W! Kg2? 2.O-O-O-O (Król z e1 idzie na e3 - ruch o 2 pola w stronę wieży, a wieża z e8 przeskakuje króla na pole e2 - MAT!!!) Zostały zachowane wszystkie warunki wymienione powyżej.
Dopiero po tym odkryciu dopisano do kodeksów szachowych na całym świecie przepis, że białe wieże muszą stać na a1 lub h1, a czarne odpowiednio na a8 lub h8.
autor: FM Kamil Plichta